ΦΥΤΕΙΑ ALOE VERA ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΙΑ ALOE VERA

Η εταιρεία μας χωρίς να χάνει καιρό ξεκίνησε σήμερα την καλλιέργεια του θεραπευτικού φυτού ALOE VERA στην περιοχή του Μεραμβέλου της Κρήτης σε συνεργασία και καθοδήγηση του Ηλία Χρονάκη που είναι και ο πατέρας της ALOE VERA ΚΡΗΤΗΣ. Η δημιουργία ομάδας παραγωγών ,καθώς και η κατασκευή εργοστασίου επεξεργασίας και παραγωγής προϊόντων με βάση την ALOE VERA Κρήτης , είναι ο άμεσος στόχος μας. Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε δικά μας αποκλειστικά προϊόντα πάνω στην υγεία και την ομορφιά , με την σφραγίδα της Κρήτης, καθώς και η εξαγωγή ποσοτήτων στο εξωτερικό. Το όνειρο είναι μεγάλο, αλλά όταν κανείς συνεργάζεται με τον Ηλία και το ενώνει  μαζί του , βγαίνει κάτι πολύ δυνατό. Η Κρήτη πρέπει να πάρει τη θέση που της αξίζει στην παγκόσμια οικονομία και νομίζω ότι είναι καιρός να γίνει. Ο πρωτογενής τομέας πρέπει να αναπτυχθεί , με τη ομαδική προσπάθεια.

Γιώργος Αλέξης

 Σημείωση: Λόγο του ότι τα πάντα αλλάζουν η παραπάνω ανακοίνωση σαφώς και δεν μπορεί να αλλάξει , αλλά επειδή όταν δημοσιεύτικε υπήρχαν άλλες συνθήκες και σήμερα 13-8-2012 έχουν αλλάξει πολλά σας παραπέμπουμε σε νεότερη ανακοίνωσή μας για την σωστή ενημέρωσή σας. http://www.biocretanlife.blogspot.gr/2012_03_01_archive.html http://www.biocretanlife.blogspot.gr/2012_03_01_archive.html

ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΙΣΤΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΛΙΟΎ ΜΑΣ EUMELON

Το βιολογικό μας μέλι EUMELON είναι πιστοποιημένο και παρακάτω παραθέτουμε το πιστοποιητικό του παραγωγού.

DICTAMNUS CRETICA

 Science. Name: Origanum dictamnusFamily: LamiaceaeOrigin: Native of Crete
  Description: Small perennial, bushy herb with white coat eriodes, reaches up to 35cm in height. The stem of the plant is square, ramose and has oval leaves, with or slightly heart-shaped strongylomeni base intact truss straps. In each knee, shoot bears a pair of leaves, arranged crosswise to the overlying and underlying pairs. The sheet is covered by a large number of non-glandular oxylikton branched hairs. They make the velvety texture of the leaf. The role of these hairs are protective. H distribution in the leaf surface is uniform. Their number, however, is greater for the lower epidermis of the leaf, so it seems lighter color on top. The package also bears glandular hairs which appear as translucent droplets dispersed throughout the surface. The glandular hairs figures below the non-glandular hairs. The glandular hairs are the main sources of the essential oil.
Flowering: Anthotaxies in groups of 3-10, dense, oval or oblong, spaced on a modular layout. The arrangement of flowers found in the axillary or extreme vertebrae is formed monochasia or divide. Bracts leaf, purple, beyond the cap. Calyx tube. The lower part of ellovo with two lobes. Corolla pink, with a double lumen in length than the cap.
Propagation: The Dittany planted every October, because if you leave the same plant output slacks. Planted seedlings are watered and, depending on the dryness of the soil, two to three times a week. The planting of plants from seed, from cuttings or suckers, is autumn (October-November) or spring (February-March).
Requirements: This plant grows on calcareous rocks, broken rocks and crevices, usually in shadow parts in altitude from 300 to 1500. Prefers rocky and rugged locations. This endemic species of Crete, and has declared endangered because of overfishing. Populations of the plant located in the gorge of Samaria, where, as a national park, the collection is prohibited by law. The Cretan dittany self-sown in mountainous and hilly limestone areas in canyons, cliffs and rocks in mountainous areas, mainly in the eastern slopes of the mountains and Dikti Ida in Crete. In particular, situated on the rocky areas Palaiochorio schilling, rocks and steep slopes of the peninsula Spada, the White Mountains, Kissamos, the Sirakari, Kouneni, Sfinari, Malevitsis, Heraklio Town, Psiloritis, Messara, term net Kourtaliotiko, Kotsifou , Agia Galini, Spili Houdetsi, Embaros.
Decorative value: It is grown as an ornamental.
Utility: As infusion used as a stimulant and antispasmodic. A decoction is used for headaches, neuralgia, against gingivitis and toothache. Also given in tonsillitis, colds, coughs and sore throats. It's good for stomach disorders, digestive function and relieves stomachaches. It is also considered spasmolytic, diuretic and to relieve pains in the kidneys. Used for liver diseases but also as emmenagogue (believing that it can also lead to miscarriage). Finally it is stated that the tea helps the pains of rheumatism. The usual dosage is 2 cups a day, preferably morning and evening. As a tincture diluted commonly used as decoction for external use. As poultices or compresses used externally for headaches, pains in the stomach and liver ailments. Also for skin inflammations, bruises, ulcers and as an antiseptic. The patches in the abdomen help in childbirth. The poultice of pulp is very effective on bruises as Halitosis. So effective is the chewing of the leaves, which is indicated for sore throats. As a powder used as an antimicrobial, antiseptic, anthelmintic antiaimorragiko medicine and healing using external.Used parts: All aboveground plant parts.Collection: The collection is made when the plant is in flowering stage. Collect the flowering stems with few leaves of the base and separate the remaining parts of the plant. Throughout the growing season are 2-4 collections. The first collection occurs at the end of May and a month later, until August. Collected mainly flowering tops and leaves before full bloom, not eradicated the plant. When it comes to wild should always be made to the possible destruction of habitat and the overall population. H collection, like all herbs should not be done after rain or very humid days, it destroyed the collected parts. Usually the plants with essential oils collected in the morning, as the heat of the day evaporates the essential oil of the plant. If the morning is very wet, collecting best done before sundown.Therapeutics and Pharmacology: The essential oil coming from the spathes of both cultivated and wild plant displays patient antistafylokkokiki action. Unlike the essential oil of leaves of both cultivated and wild plant displays remarkable activity. Besides cytotoxic, the essential oil of Origanum dictamnus displays and insecticide. The Diktamos traditionally used as anti-bloody, healing substance, confirmed last action against stomach ulcers. The antioxidant activity of aqueous extract is particularly significant as it demonstrates the possibility of manipulation of the food industry as a preservative. The uses referred to in literature as a digestive, antibacterial, antiseptic, anthelmintic, antiaimorragiko, healing, emmenagogue, anticonvulsant, sedative for stomach aches and nerve impulses. It is reported that facilitates bedtime (pregnant) and epilepsy. The essential oil also has economic importance in wine (martini) and cosmetology.Indications: Stomach disorders, pain, seizures, abrasions, wounds.Preparation and dosage: two to three times daily, depending on the type of preparation.Species: Almost the only species endemic to Crete.

Επιστ. Όνομα :  Origanum dictamnus  

Οικογένεια     :  Lamiaceae

Καταγωγή      :  Ενδημικό της Κρήτης

  

Περιγραφή  : Μικρή πολυετής,  θαμνώδης πόα , με λευκό εριώδες τρίχωμα, φτάνει μέχρι τα 35cm σε ύψος. Ο βλαστός του φυτού είναι τετραγωνικός, πολύκλαδος και έχει φύλλα ωοειδή, με στρογγυλωμένη ή ελαφρώς καρδιόσχημη βάση, ακέραια, δικτυωτής νεύρωσης. Σε κάθε γόνατο του βλαστού του φέρει ένα ζευγάρι φύλλα, σταυρωτά τοποθετημένα ως προς τα υπερκείμενα και υποκείμενα ζευγάρια. Tο φύλλο καλύπτεται από μεγάλο αριθμό μη αδενωδών οξύληκτων διακλαδισμένων τριχών. Σε αυτές οφείλεται η βελούδινη υφή του φύλλου. Ο ρόλος τους αυτών των τριχών είναι προστατευτικός. H κατανομή τους στην επιφάνεια του φύλλου είναι ομοιόμορφη. Ο αριθμός τους όμως είναι μεγαλύτερος για την κάτω επιδερμίδα του φύλλου, γι‘ αυτό και φαίνεται ανοιχτότερου χρώματος από την επάνω. Το φύλλο φέρει επίσης αδενώδης τρίχες οι οποίες εμφανίζονται ως διαυγή σταγονίδια διασκορπισμένα σ’ όλη την επιφάνεια του. Οι αδενώδεις τρίχες αριθμητικά υπολείπονται των μη αδενωδών τριχών. Οι αδενώδεις τρίχες θεωρούνται οι βασικές πηγές παραγωγής του αιθέριου ελαίου.

Ανθοφορία : Ανθοταξίες σε ομάδες των 3-10, πυκνές, ωοειδείς ή επιμήκεις, κατανεμημένες σε σπονδυλωτή διάταξη. Η διάταξη των ανθέων εντοπίζεται σε μασχαλιαίους ή ακραίους σπονδύλους όπου σχηματίζουν μονοχάσια ή διχάσια. Βράκτια φύλλα, πορφυρά, μακρύτερα του κάλυκα. Κάλυκας σωληνοειδής. Το κατώτερο τμήμα του έλλοβο, με δύο λοβούς. Στεφάνη ρόδινη, με αυλό διπλάσιο σε μήκος από αυτόν του κάλυκα.

Πολλαπλασιασμός : Το Δίκταμο φυτεύεται κάθε Οκτώβριο, γιατί αν αφεθεί το ίδιο φυτό η παραγωγή ατονεί. Φυτεύονται φυντάνια τα οποία και ποτίζονται, αναλόγως με την ξηρότητα του εδάφους, δύο έως τρεις φορές την εβδομάδα. Η φύτευση των φυτών που προέρχονται από σπόρο, από μοσχεύματα ή παραφυάδες, γίνεται το φθινόπωρο (Οκτώβριο-Νοέμβριο) ή την άνοιξη (Φεβρουάριο-Μάρτιο).

Απαιτήσεις : Το φυτό φύεται σε ασβεστούχα πετρώματα, σε θραύσματα και σχισμές βράχων, συνήθως σε σκιώδη μέρη και σε υψόμετρο από 300 μέχρι 1500μ . Προτιμά τις βραχώδεις και απόκρημνες τοποθεσίες. Πρόκειται για είδος ενδημικό της Κρήτης, και έχει χαρακτηρισθεί απειλούμενο εξαιτίας της υπερεκμετάλλευσης. Πληθυσμοί του φυτού βρίσκονται στο φαράγγι της Σαμαριάς, όπου, ως εθνικό πάρκο, η συλλογή του απαγορεύεται από το νόμο. Ο Κρητικός δίκταμος αυτοφύεται σε ορεινές και λοφώδεις ασβεστολιθικές εκτάσεις, σε φαράγγια, σε γκρεμούς και βράχους των ορεινών περιοχών, κυρίως στις ανατολικές πλαγιές των βουνών Ίδης και Δίκτης της Κρήτης. Πιο συγκεκριμένα, ευρίσκεται στις βραχώδεις περιοχές του Παλαιοχωρίου Σελινίου, στα βράχια και τις απόκρημνες πλαγιές της χερσονήσου Σπάθα, στα Λευκά Όρη, τον Κίσσαμο, το Σιρακάρι, Κουνένι, Σφηνάρι, Μαλεβίτσι, Κάτω Ασίτες, Ψηλορείτη, Μεσσαρά, όρος Δίχτυ, Κουρταλιώτικο, Κοτσιφού, Αγία Γαλήνη, Σπήλι, Χουδέτσι, Έμπαρος.

Διακοσμητική αξία : Δεν καλλιεργείται ως καλλωπιστικό .

Χρησιμότητα : Ως έγχυμα χρησιμοποιείται ως τονωτικό και αντισπασμωδικό. Ως αφέψημα χρησιμοποιείται για πονοκεφάλους, νευραλγίες , κατά της ουλίτιδας και του πονόδοντου. Επίσης δίνεται κατά της αμυγδαλίτιδας, του κρυολογήματος, του βήχα και του πονόλαιμου. Είναι καλό για στομαχικές διαταραχές, λειτουργεί χωνευτικά και ανακουφίζει τους στομαχόπονους. Θεωρείται επίσης σπασμολυτικό, διουρητικό και ότι ανακουφίζει τους πόνους στα νεφρά. Χρησιμοποιείται, για τις παθήσεις του ήπατος αλλά και ως εμμηναγωγό (πιστεύεται ότι μπορεί να επιφέρει και αποβολή). Τέλος αναφέρεται ότι το αφέψημα βοηθά στους πόνους από ρευματισμούς.  Η συνήθης δοσολογία είναι 2 φλιτζάνια την ημέρα, κατά προτίμηση πρωί και βράδυ. Ως βάμμα χρησιμοποιείται συνήθως αραιωμένο όπως και το αφέψημα για εξωτερική χρήση. Ως καταπλάσματα ή επιθέματα χρησιμοποιούνται εξωτερικά για τους πονοκεφάλους, για τους πόνους του στομαχιού και τις παθήσεις του συκωτιού. Επίσης για φλεγμονές του δέρματος, μώλωπες, εξελκώσεις και ως αντισηπτικό. Τα επιθέματα στο υπογάστριο βοηθούν κατά τον τοκετό. Το κατάπλασμα από πολτό είναι πολύ αποτελεσματικό για τις εκχυμώσεις κατά της δυσοσμίας του στόματος. Το ίδιο αποτελεσματικό είναι και το μάσημα των φύλλων, το οποίο ενδείκνυται και για τον πονόλαιμο. Ως σκόνη χρησιμοποιείται ως αντιμικροβιακό, αντισηπτικό, ανθελμινθικό αντιαιμορραγικό και επουλωτικό φάρμακο με χρήση εξωτερική.

Χρησιμοποιούμενα μέρη:  Όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού .
Συλλογή: Η συλλογή γίνεται όταν το φυτό βρίσκεται στο στάδιο της άνθισης. Συλλέγονται οι ανθοφόροι βλαστοί με τα λίγα φύλλα της βάσης τους και χωριστά τα υπόλοιπα μέρη του φυτού. Σε όλη τη βλαστική περίοδο γίνονται 2-4 συλλογές. Η πρώτη συλλογή γίνεται στο τέλος του Μαΐου και ένα μήνα αργότερα, μέχρι και Αύγουστο. Συλλέγονται κυρίως οι ανθισμένες κορυφές και τα φύλλα του, πριν την πλήρη άνθιση, χωρίς να ξεριζώνεται το φυτό. Όταν πρόκειται για άγριο πρέπει πάντα να λαμβάνεται πρόνοια για την πιθανή καταστροφή του βιότοπου και του συνολικού πληθυσμού .H συλλογή του, όπως και όλων των αρωματικών φυτών δεν πρέπει να γίνεται μετά από βροχή ή τις πολύ υγρές μέρες, γιατί καταστρέφονται τα συλλεγόμενα τμήματα. Συνήθως τα φυτά με αιθέρια έλαια συλλέγονται το πρωί, καθώς η ζέστη της ημέρας εξατμίζει το αιθέριο έλαιο του φυτού. Αν το πρωινό είναι ιδιαίτερα υγρό, η συλλογή καλύτερα να γίνεται πριν τη δύση του ηλίου.

Θεραπευτική και φαρμακολογία: Το αιθέριο έλαιο με προέλευση τα βράκτια τόσο του καλλιεργούμενου όσο και του άγριου φυτού εμφανίζει ασθενή αντισταφυλοκκοκική δράση. Αντίθετα το αιθέριο έλαιο των φύλλων τόσο του καλλιεργούμενου όσο και άγριου φυτού εμφανίζει αξιοσημείωτη δράση.  Εκτός από κυτταροτοξική, το αιθέριο έλαιο του Origanum dictamnus εμφανίζει και εντομοκτόνο δράση. Ο Δίκταμος χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως αντι-αιμοραγική, επουλωτική ουσία, τελευταία επιβεβαιώθηκε η δράση του κατά του έλκους του στομάχου. Η αντιοξειδωτική δράση του υδατικού εκχυλίσματος είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς είναι εμφανής η δυνατότητα εκμετάλευσης της στη βιομηχανία τροφίμων ως συντηρητικού. Οι χρήσεις που αναφέρονται στην βιβλιογραφία είναι ώς πεπτικό, αντιμικροβιακό, αντισηπτικό, ανθελμινθικό ,αντιαιμορραγικό, επουλωτικό, εμμηναγωγό, σπασμολυτικό, καταπραϋντικό των στομαχικων πόνων και των νευρικών διεγέρσεων. Έχει αναφερθεί επίσης ότι διευκολύνει την κατάκλιση (έγκυες) και ως αντιεπιληπτικό.  Το αιθέριο έλαιο έχει επίσης και οικονομική σημασία στην οινοποιία (μαρτίνι) και στην κοσμετολογία.

Ενδείξεις : Στομαχικές διαταραχές, πόνοι, κρίσεις επιληψίας, εκδορές, πληγές.
Προετοιμασία και δόση : Δύο ως τρις φορές ημερησίως και ανάλογα του τύπου του σκευάσματος.
Είδη :  Σχεδόν μοναδικό είδος το ενδημικό φυτό της Κρήτης.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕΛΙΟΥ-HONEY PRODUCTS

Όσα δεν ξέρατε για τις μέλισσες...

• Οι μέλισσες είναι τα μόνα έντομα που παράγουν τρόφιμα, τα οποία εκμεταλλεύεται ο άνθρωπος ως ένα από τα πολλά δώρα της φύσης.
• Αν εξαφανιστεί η μέλισσα, ο άνθρωπος έχει ακόμα 4 χρόνια ζωής. Διότι χωρίς μέλισσες δεν έχουμε επικονίαση στα φυτά, χωρίς φυτά δεν έχουμε ζώα, χωρίς ζώα θα έχουμε πολύ σοβαρό πρόβλημα εμείς οι άνθρωποι…..Κάτι ήξερε και ο 'Einstein' που το είπε.
• Οι μέλισσες θα ταξιδέψουν σε απόσταση από 1,5Km μέχρι και 4Km από την κυψέλη για την συλλογή νέκταρ.
• Μια μέση (εργάτρια) μέλισσα κατά την διάρκεια μιας πτήσης μέχρι να γεμίσει ο πρόλοβος της με νέκταρ χρειάζεται να επισκεφθεί από 50 μέχρι 100 λουλούδια.
• Κατά την διάρκεια μιας 'καλής μέρας' επισκέπτεται 2000 λουλούδια.
• Η μέλισσα όταν γεννηθεί δεν γνωρίζει πώς να φτιάχνει το μέλι, ακολουθεί «εκπαίδευση»πιο πεπειραμένες μέλισσες.
• Για ένα κιλό μέλι χρειάζονται 4Kg νέκταρ, δηλαδή πρέπει 13000 μέλισσες να πετάξουν για 177000 χιλιόμετρα και να επισκεφθούν 4 εκατομμύρια λουλούδια….
• Για ένα κιλό κερί οι μέλισσες πρέπει να καταναλώσουν 8 κιλά μέλι.
• Το καλοκαίρι μια μέση (εργάτρια) μέλισσα ζει μόλις 30 ημέρες.
• Το χειμώνα σχηματίζουν την «μελισσόσφαιρα» για να διατηρήσουν σταθερή θερμοκρασία. Η ενέργεια που απαιτείται για να υπάρχει στην μελισσόσφαιρα η κατάλληλη θερμοκρασία ισοδυναμεί με 17Kg μέλι.
• Όταν η μέλισσα έχει κάποια ασθένεια, η νομοθεσία είναι τέτοια που απαγορεύει την χρήση φαρμάκων για την καταπολέμηση της. Αυτό γίνεται για να μην υπάρξει κανένα ίχνος φαρμάκου στο παραγόμενο προϊόν, το μέλι. Το αποτέλεσμα είναι βέβαια η θυσία της μέλισσας προς όφελος του καταναλωτή. Ωστόσο, η μοναδική ασθένεια που επιτρέπεται να αντιμετωπισθεί με φάρμακα είναι η Varroa (σκαθάρι Varroa destructor), η οποία αν δεν καταπολεμηθεί μπορεί να καταστρέψει ολόκληρη την μελισσοκομία. Η θεραπευτική αγωγή επιτρέπεται από την νομοθεσία μόνο κατά τους χειμερινούς μήνες, σε περίοδο δηλαδή που δεν υπάρχει συλλογή νέκταρ. Βέβαια γίνονται προσπάθειες για την χρήση και εναλλακτικών μεθόδων αντιμετώπισης.

ΠΡΟΠΟΛΗ

Πρόπολη

 

Γενικά. 4. Πρόπολη   είναι ένα από τα πλέον καλά τεκμηριωμένα προϊόντα της μέλισσας που με τις ιδιότητες της συντελεί στην διατήρηση της γενικής υγείας μέσα στην κυψέλη. Επικαλύπτει τα πάντα από τα κελιά μέχρι και ολόκληρο το εσωτερικό της κυψέλης. Η Πρόπολη είναι μια ρητινώδης ουσία την οποία συλλέγουν οι μέλισσες από τις άκρες των τρυφερών φύλων, των μπουμπουκιών, των νέων οφθαλμών, νωρίς την άνοιξη από λεύκες, καστανιές, φουντουκιές, τα κωνοφόρα πεύκο και τούγια, το καλοκαίρι από βελανιδιές, σκλήθρα, το φθινόπωρο συλλέγουν από σουσούρα και κουμαριά (Φώτο) περιορισμένο βέβαια αριθμό φυτών σε σχέση με αυτά που χρησιμοποιούν για νέκταρ και γύρη. Όταν οι κύριες πηγές εξαντλούνται μαζεύουν πρόπολη από δευτερεύοντα φυτά. Με την πρόπολη αποστειρώνουν την κυψέλη και προφυλάσσονται από κάθε μολυσματική ασθένεια. Επιπλέον την χρησιμοποιούν σαν οικοδομικό υλικό μέσα στην κυψέλη ΄΄σοβατίζοντας΄΄ τις χαραμάδες, τρύπες από ρόζους, σχισμές, το φθινόπωρο μικραίνουν την είσοδο εναποθέτοντας πρόπολη σαν τσιμέντο, και σχεδόν όλο το χρόνο ΄΄λουστράρουν΄΄ τα άδεια κελιά προετοιμάζοντας τα έτσι για να γεννήσει η βασίλισσα. Χαρακτηριστικά. Η Πρόπολη περιέχει περίπου 55% ρητίνες και βάλσαμα, 30% κερί, 10% αιθέρια έλαια και 5% γύρη, ένζυμα και διάφορες άλλες ουσίες. Είναι πλούσια σε αμινοξέα, μικροποσότητες ιχνοστοιχείων εμπεριέχει επίσης πολλές βιταμίνες συμπεριλαμβανομένων, βιοφλαβίνες, βιταμίνη Β3 και βιταμίνη Κ, όλα τα παραπάνω περιέχουν περίπου 200 διαφορετικά συστατικά που δίνουν στην πρόπολη αντιβακτηριδιακή δύναμη. Σε περιπτώσεις που απαιτείται για το μελίσσι περισσότερη πρόπολη χρησιμοποιούν στο μείγμα πιο πολύ κερί και γύρη (κατώτερη ποιότητα) Ανάλογα με την φυτική της προέλευση αλλά και την περιεκτικότητα της σε γύρη, κερί ή ρητινώδεις ουσίες, παρουσιάζει και μεγάλο χρωματικό φάσμα που αρχίζει από σκούρο πράσινο μέχρι ανοικτό κίτρινο χωρίς να παραλείπουμε τις μίξεις τους με όλες τις αποχρώσεις του καφέ. Το σημείο τήξεως της είναι γύρω στους 65ο C. Έχει πολύ ευχάριστη μυρουδιά, μυρίζει σαν θυμίαμα, βανίλια, κερί με μέλι, κλπ, σ’ αυτό συντελούν τα αιθέρια έλαια που περιέχει. Ονομασία. Το όνομα Πρόπολη το δώσανε οι αρχαίοι Έλληνες μελισσοκόμοι αντιλαμβανόμενοι ότι μεταξύ της δικής τους κοινωνίας, πόλης-κράτους και της κοινωνίας πόλης-κυψέλης που ήταν όμοιες, υπήρχαν οι ίδιες ανάγκες προστασίας από τον κίνδυνο των ξαφνικών επιθέσεων των εχθρών τους. Οι μεν άνθρωποι από εχθρικές πόλεις–κράτη, οι δε μέλισσες από τις εχθρικές σφήκες, νυκτόβιες πεταλούδες, ποντίκια, κ.α. Οι άνθρωποι προφυλάσσανε τις πόλεις τους κατασκευάζοντας σαν αντίσταση, ψηλά και γερά πέτρινα τοίχοι. Έξω από τα τοίχοι έκαναν πρώτα τα Προ-χώματα(τάφρους) μετά μία είσοδο-έξοδο που οδηγούσε στο εσωτερικό της πόλης-κράτος την ονόμαζαν Προ-πύλαια και κατόπιν τα Προ-πύργια που τα επάνδρωναν οι Προ-φυλακές(ομάδες πολεμιστών). Παρατηρήσανε με προσοχή ότι ακριβώς το ίδιο συνέβαινε και με τις μέλισσες, κατασκεύαζαν σαν πρώτη αντίσταση ένα τοίχος από μία καφέ ουσία που μόνον αυτές μπορούσαν να το διαπεράσουν εύκολα, οι τρύπες-δίοδοι(Προ-πύλαια) που άφηναν δεν χωρούσαν να τις περάσουν οι ογκωδέστεροι εχθροί τους. Βλέποντες οι αρχαίοι, αυτή την καφέ ουσία τοποθετημένη από τις μέλισσες στο συγκεκριμένο σημείο, δηλαδή στην είσοδο της κυψέλης(Προ-πύλαια) και αφού δεν είχε ονομασία την βαφτίσανε δίνοντας της το όνομα Πρό-πόλη, εννοώντας την αμυντική ιδιότητα της, που σημαίνει εμπρός(προ) από την κοινωνία-πόλη(πόλη) της κυψέλης. Σήμερα μεταφράζοντας βέβαια και τις ουσιαστικές εργασίες και ιδιότητες που έχει η καφέ αυτή ουσία στην κοινωνία–πόλη της κυψέλης, δηλαδή, προ-κάλυψη απέναντι στους εχθρούς, προ-φύλαξη από έντονα χειμωνιάτικα καιρικά φαινόμενα και προ-στασία του πληθυσμού από βακτήρια διάφορους μικροοργανισμούς κλπ. συμφωνούμε πως με πολύ σοφία αλλά και σωστά δόθηκε αυτή η ονομασία στην Πρόπολη, η οποία ισχύει και διεθνώς ως Propolis. Προστασία της κυψέλης. Η δράση της έχει πολύ μεγάλο φάσμα, από μικροβιοκτόνο δράση μέχρι την κατασκευή γεφυρών μεταξύ των πλαισίων και από το γυάλισμα των κελιών μέχρι το εσωτερικό σοβάτισμα της κυψέλης. Κατά καιρούς οι μελισσοκόμοι την είπαν επίσης κόλα, τσιμέντο, σοβά, βερνίκι, λούστρο και άλλες ονομασίες οικοδομικών υλικών λόγω των πολλαπλών ιδιοτήτων της και σίγουρα αν δούμε αναλυτικά την κάθε ιδιότητα θα αντιληφθούμε πως: Η κόλα, αυτή η ενοχλητική ουσία που συγκολλά τα πλαίσια με την κυψέλη αλλά και μεταξύ τους, αυτή η κόλα που κολλάει στα χέρια μας κατά τις επιθεωρήσεις των μελισσιών μας και κάποιες φορές κολλά και στα ρούχα μας αυτή η κόλλα είναι η θαυματουργή Πρόπολη. Το τσιμέντο για το κλείσιμο των ανοιγμάτων των εισόδων των κυψελών είναι η αξεπέραστη πρόπολη. Οι γέφυρες μεταξύ των πλαισίων ή τα σκαλιά που κάνουν για να ανεβαίνουν εύκολα οι μέλισσες από τον πάτο της γονοφωλιάς στα πλαίσια αλλά και από τους κηρηθροφορείς της γονοφωλιάς στον μελιτοθάλαμο είναι η πρόπολη. Κάθε ξένο αντικείμενο η σώμα που θα βρεθεί μέσα στην κυψέλη και δεν μπορεί να μετακινηθεί από τις μέλισσες, επί τόπου καλύπτεται απ’ άκρο σε άκρο με την βακτηριοστατική πρόπολη. Το ότι περνούν όλα τα κελιά μετά το καθάρισμά τους και πριν από την γέννα της βασίλισσας με ένα λεπτό στρώμα Πρόπολης εξασφαλίζει την υγιεινή ανάπτυξη του αυγού και της προνύμφης σε πραγματικά τέλεια αποστειρωμένο περιβάλλον. Σε πειράματα που έγιναν με πρόπολη σε εργαστήρια αποδείχθηκε η αντιμικροβιακή και μυκητοκτόνο δράση της πρόπολης αφού σε σύνολο 29 ειδών βακτηρίων ανέστειλε τη δράση των 25 ακόμη και αυτό της Αμερικάνικης Σηψηγονίας του Γόνου (ΑΣΓ), ακόμη σε 39 είδη μυκήτων σταμάτησε την ανάπτυξη σε 20 είδη. Ποιότητα και Συλλογή. Παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα της Πρόπολης είναι διάφοροι, η πρόσμιξη της με ξένες ουσίες, μεγαλύτερη ποσότητα γύρης και κεριού στην σύνθεσή της, ο χρόνος και ο τρόπος αποθήκευσης, οι μη ενδεδειγμένοι τρόποι συλλογής της και η φυτική της προέλευση είναι μερικοί παράγοντες που μπορούν να υποβαθμίσουν την ποιότητα της. Αντίθετα η πρόπολη που συλλέγεται από μελίσσια νομαδικής μελισσοκομίας επειδή έχει μαζευτεί από περισσότερα φυτά είναι καλής ποιότητας και παρουσιάζει μεγαλύτερο φάσμα αντιμικροβιακής δράσης την προτιμάμε περισσότερο, το ίδιο και την πρόπολη που συλλέγουμε από μελισσοκομεία σε ορεινές τοποθεσίες. Η πρόπολη με έντονη μυρωδιά, περιέχει περισσότερα αιθέρια έλαια, βάλσαμα και ρητίνες, αυτή η πρόπολη θεωρήται καλής ποιότητας. Στα διάφορα εργαστήρια ελέγχεται η καθαρότητα και η ποιότητα της από το πόσο γρήγορα οξειδώνεται. Η γρήγορη οξείδωση σημαίνει και καλής ποιότητας πρόπολη. Την μαζεύουμε από τις άκρες των πλαισίων, από τα υφάσματα που βάζουμε για ξεχειμώνιασμα, την βρίσκουμε επίσης να φράσσει την είσοδο της κυψέλης, από τις ταΐστρες τύπου πιάτου, πλαστικά διαφράγματα με γρίλιες, εσωτερικό καπάκι με σήτα, αφαίρεση ενός πλαισίου και αραίωση των υπολοίπων, αλλά και από ειδικές πλαστικές και μεταλλικές σήτες που τις βάζουμε για συλλογή πρόπολης πάνω από τους κηρηθροφορείς. Η πρόπολη αφαιρείται όταν το ύφασμα ή την σήτα την βάλουμε για λίγη ώρα στην κατάψυξη, τότε θρυμματίζεται και συλλέγεται εύκολα. Μπορούμε να συλλέξουμε γύρω στα 250 γραμμάρια περίπου το χρόνο ανά κυψέλη. Η κατάψυξη υποβαθμίζει την ποιότητα της διότι εύκολα χάνεται η μυρωδιά της. Η πρόπολης είναι σταθερό υλικό κατάλληλο για μακροχρόνια εναποθήκευση χωρίς ιδιαίτερα μεγάλες αλλοιώσεις, θα πρέπει να αποθηκεύεται σε δοχεία αεροστεγώς κλειστά, σε θερμοκρασίες κάτω από 10ο C, σε σκοτεινό μέρος, και μακριά από ζέστη. Μέχρι 1 χρόνο δεν έχουμε καμία μεταβολή στην μικροβιοκτόνο δράση της. Τα προϊόντα που παράγονται από την επεξεργασία της μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Πρόπολη και Άνθρωπος. Ο Ιπποκράτης ο πατέρας της ιατρικής έδινε την πρόπολη με συνταγή εκείνη την εποχή για να βοηθήσει στην ίαση εξωτερικών και εσωτερικών πληγών όπως είναι το έλκος. Η Πρόπολη είναι από τα πλέον τεκμηριωμένα προϊόντα της μέλισσας που έχουν πολύ καλά αποτελέσματα σε διάφορες παθήσεις του ανθρώπινου οργανισμού. Η πρόπολη λέγεται επίσης σε πολλά κράτη ανα τον κόσμο και ως η Ρώσικη πενικιλίνη. Σε ολόκληρη την παλαιά Σοβιετική Ένωση έγιναν πολλές επιστημονικές μελέτες και αναλύσεις και αναγνωρίσθηκε σαν ένα καθ’ ολοκληρίαν αντιβιοτικό της φύσης. Η πρόπολη αποδείχθηκε πολύ δραστική τόσο εναντίων των ιών της πολιομυελίτιδας αλλά και του έρπητα, της κυστώδους στοματίτιδας και της αδενίτιδας. Πρόσφατα στην Κούβα δημιουργήθηκε ένα πολλών εκατομμυρίων ευρώ ερευνητικό κέντρο, που ειδικεύεται σε καθαρά επιστημονικές μελέτες και έρευνες για όλα τα προϊόντα της κυψέλης σε σχέση με τον ανθρώπινο οργανισμό. Η πρόπολη είναι περισσότερο αποτελεσματική από την πενικιλίνη και από πλειάδα των σύγχρονων αντιβιοτικών καθώς βακτήρια και μικρόβια δεν μπορούν να αντέξουν στην δράση της. Αυτό είναι κλινικά αποδεδειγμένο και επαληθεύσιμο με την εφαρμογή της πρόπολης σε περίπου 16.000 καταγραμμένες διαφορετικές περιπτώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Δανός επιστήμονας Dr. K. Lund Aagaard εξειδικευμένος και με μεγάλη εμπειρία σε θέματα που αφορούν την πρόπολη λέει: ...Το πλήρες ερευνητικό πρόγραμμα έχει μοναδική του επιδίωξη, να αποκομίσουμε επί πλέον γνώσεις για την μεγαλύτερη δραστικότητα της Πρόπολης. Οι αριθμοί θεραπείας είναι σχετικοί διότι αυτοί οι ίδιοι και ο αριθμός των ανθρώπων που χρησιμοποιούν την πρόπολη αυξάνονται συνεχώς. Apitherapy (Μελισσοθεραπεία) λέγεται η νέα επιστήμη που έχει αναπτυχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά, Ισραήλ, Γαλλία και άλλα κράτη που βασίζεται στην θεραπεία πολλών νόσων από τα προϊόντα που παράγει η μέλισσα. Τα παρακάτω αναγραφόμενα βασίζονται πάνω, στις θεραπευτικές ιδιότητες της Πρόπολης, σε πρακτικές που βρήκανε εφαρμογή, σε επιστημονικές έρευνες, μελέτες και δημοσιεύσεις για την ίαση και αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ασθενειών. Παθήσεις και φλεγμονές των ματιών. Λοιμώξεις της στοματικής κοιλότητας, δοντιών, αναπνευστικού, χρόνιας πνευμονίας και άσθμα. Φαρυγγίτιδα, ωτίτιδα και μέση ωτίτιδα. Έλκος στομάχου, προστάτη, παγκρεατίτιδα. Γυναικολογικές παθήσεις. Μυκητιάσεις και ιώσεις. Είναι γνωστό πως εκχύλισμα πρόπολης 30% με αλκοόλη κάνει καλό για την θεραπεία εκζεμάτων και δερματικών παθήσεων. Η πρόπολη χρησιμοποιείται σε πολλούς άλλες περιπτώσεις, στην βιομηχανία αρωματοποιίας και καλλυντικών κάνοντας αρώματα, σαπούνια και σαμπουάν πρόπολης. Στη διατήρηση των τροφίμων και των φρούτων, μήλων, πορτοκαλιών, κ.α. η οποία πετυχαίνεται με το πέρασμα τους από λουτρά πρόπολης για την διατήρηση της φρεσκάδας τους για 10πλάσιο χρόνο παραπάνω από το συνηθισμένο(τα γυαλισμένα ή κερωμένα), επίσης και σε πολλά άλλα τρόφιμα κατεψυγμένα ψάρια και κρέατα. Στην ιατρική έχει εφαρμογές σαν αντιβιοτικό, αντισηπτικό, αναισθητικό, βακτηριοστατικό, μυκητοκτόνο, κ.α. Στην κτηνιατρική για την επούλωση πληγών και τραυμάτων σε οικιακά και γεωργικά ζώα αφού προκαλεί την ταχεία ανάπλαση των ιστών. Μορφές διάθεσης. Ακατέργαστη σαν τσίχλα: Μασάμε ένα κομμάτι πρόπολης μέγεθος στραγαλιού μέχρι να διαλυθεί στο στόμα μας, κατόπιν το καταπίνουμε. Μόλις θα αρχίσουμε να μασάμε και αναμειχθεί η πρόπολη με το σάλιο θα μας κάψει λίγο, αυτό σημαίνει ότι η πρόπολη είναι καλή, παίρνουμε την πρόπολη 3 φορές την ημέρα πάντα πριν από φαγητό. Είναι ιδανική για έλκη ή πληγές στο λαιμό, επίσης για τα ούλα που ματώνουν και δόντια που πέφτουν Σκόνη : Για τα κρυολογήματα, μισό κουταλάκι του γλυκού σκόνη πρόπολης 3 φορές την ημέρα 2 ώρες πριν από φαγητό. Για τα παιδιά από 10 ετών και πάνω μισό κουτάκι δυο φορές την ημέρα. Πούδρα : Μετατρέπουμε την σκόνη σε πούδρα με πιο πολύ κοπάνισμα σε γουδί και κατόπιν την απλώνουμε στην πληγή, γδάρσιμο, γενικά για εξωτερική χρήση και επιδένουμε με καθαρή γάζα, κάνουμε καθημερινή αλλαγή. Βάμμα : Σαν βάμμα η πρόπολη είναι μία θαυμάσια επιλογή απολύμανσης και προστασίας για πληγές από κοψίματα, γδαρσίματα και γρατσουνιές. Πάστα : Η ανάμιξη 20 γραμμαρίων σκόνης πρόπολης με 100 γραμμάρια μέλι, κάνουμε πάστα πρόπολης 20% και λαμβάνουμε για το έλκος 2 -3 κουταλάκια ημερησίως 2 ώρες πριν το φαγητό. Αλοιφή : είναι ιδανική διότι είναι αντιβακτηριδιακή και έχει μυκητοκτόνες ιδιότητες. Οδοντόπαστα :Θεραπεύει τα πρησμένα ούλα καθώς και έλκη στην στοματική κοιλότητα. Αλλεργία : Η πρόπολη έχει αντιαλλεργικές ιδιότητες, αυτό είναι διαπιστωμένο. Επειδή όμως σίγουρα υπάρχουν άτομα με κάποια ευαισθησία στην πρόπολη, περίπου πέντε στα χίλια, θα πρέπει πάντα να γίνεται ένα τεστ μασώντας την πρώτη ημέρα 2-3 στραγάλια πρόπολης, για 1 ώρα το καθένα πριν το φαγητό. Μετά μπορούμε να τα φτύσουμε, καλό θα μας κάνει αν τα καταπιούμε. Τα άτομα που είναι αλλεργικά στην γύρη και στο τσίμπημα των μελισσών πιστεύεται ότι είναι αλλεργικά και στην πρόπολη γιαυτό τον λόγο αυτά τα άτομα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά στην πρώτη επαφή τους με την πρόπολη.

ΜΕΛΙ

Ορισμός

Το μέλι είναι ένα αρωματικό, ιξώδες, γλυκό υλικό που προέρχεται από το νέκταρ των φυτών, το οποίο μαζεύουν οι μέλισσες και το μεταβάλλουν για την τροφή τους σε ένα πυκνότερο υγρό και τελικά το αποθηκεύουν στις κηρήθρες τους.

Συστατικά

Οι μέλισσες συλλέγουν νέκταρ από τα λουλούδια ή φυσικούς χυμούς και το αποθέτουν στην κυψέλη τους. Εκεί χάνει υγρασία και φτάνει στη συνηθισμένη υγρασία του μελιού, από 14-18%.
Το μέλι περιέχει κατά 77-78% σάκχαρα (κυρίως φρουκτόζη και γλυκόζη) και λόγω της σχετικά χαμηλής του υγρασίας, δεν ευνοεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών.
Είναι όξινης αντίδρασης, ρευστό στην αρχική μορφή του, αλλά μεταβάλλεται σε κρυσταλλικό όταν μείνει πολύ καιρό. Αποτελείται κυρίως από δύο απλά σάκχαρα, την δεξτρόζη και την λεβουλόζη, με παρουσία κατά περιπτώσεις πιο σύνθετων υδατανθράκων, με επικρατέστερη συνήθως την λεβουλόζη και περιέχει πάντοτε μεταλλικές ουσίες, φυτικά χρωστικά υλικά, μερικά ένζυμα και κόκκους γύρεως.

Ιδιότητες

Στην κατανάλωση μελιού αποδίδεται η μακροβιότητα διάσημων μελισσοκόμων, που κυμαίνεται μεταξύ 80 και 90 ετών^{[εκκρεμεί παραπομπή]}. Τα μέλια με σκούρο χρώμα έχουν τις περισσότερες τονωτικές ιδιότητες^{[εκκρεμεί παραπομπή]}, όπως λ.χ. το πευκόμελο, που είναι πλούσιο σε μεταλλικά ιχνοστοιχεία^[1].
Το μέλι σαν τροφή του ανθρώπου είναι ένα από τα πολυτιμότερα, θρεπτικότερα και υγιεινότερα τρόφιμα. Δίνει ενέργεια στους μυς, διαύγεια στο μυαλό, απολυμαίνει και ρυθμίζει το πεπτικό σύστημα. Η τακτική χρήση του δίνει σφρίγος στον οργανισμό και συντελεί στην παράταση της ζωής. Ο Ιπποκράτης και όλοι οι γιατροί της αρχαιότητας το συνιστούσαν σαν φάρμακο σε πολλές περιπτώσεις. Και σήμερα αναγνωρίζεται η θεραπευτική του αξία στην καθ' έξιν δυσκοιλιότητα, στις καρδιοπάθειες, αναιμία, αδενοπάθεια και στις περιπτώσεις κατάπτωσης και αδυναμίας του οργανισμού.
Η άποψη αυτή είναι διαδεδομένη σε ολόκληρο τον κόσμο και το σπουδαιότερο είναι τεκμηριωμένη και από επιστήμονες. Έτσι σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί η δράση του μελιού ως τροφή και φάρμακο σε διάφορες κλινικές περιπτώσεις ο Duisberg (1967) διέκρινε τις παρακάτω περιπτώσεις.

• Το μέλι δρα κατά της κοπώσεως και αυτό πετυχαίνεται με αποθήκευση της φρουκτόζης που περιέχει στο συκώτι ως γλυκογόνο. Εκεί μετατρέπεται σε γλυκόζη, αυξάνοντας έτσι την περιεκτικότητα της στο αίμα. Ευκολύνει την αφομοίωση του ασβεστίου, δραστηριοποιεί την οστεοποίηση^{[εκκρεμεί παραπομπή]}.
• Γιατρεύει ή ανακουφίζει τις εσωτερικές διαταραχές, τα έλκη του στομάχου, την αϋπνία, τους πονόλαιμους, μερικές καρδιακές παθήσεις και γενικά έχει ευεργετική επίδραση και στην καρδιά, αυξάνει τις αιμογλοβίνες του αίματος και τη μυϊκή δύναμη, κ.α^{[εκκρεμεί παραπομπή]}
• Σε εξωτερική χρήση θεραπεύει τα εγκαύματα, τις πληγές και τις ρινοφαρυγγικές παθήσεις χάρη στην ινχιδίνη (inhidine) που του προσδίδει βακτηριοστατικές ιδιότητες.^{[εκκρεμεί παραπομπή]} Το μέλι, λοιπόν, είναι το βασικό προϊόν στην μελισσοκομία αλλά και ένας πολύτιμος σύμμαχος του ανθρώπινου οργανισμού.

Κρυστάλλωση

Το μέλι έχει την τάση να κρυσταλλώνει. Στην αρχή σχηματίζονται κρύσταλλοι στον πυθμένα και τα τοιχώματα του δοχείου. Διαρκώς προστίθενται νέοι κρύσταλλοι οι οποίοι δίνουν γενικά μια όχι ευχάριστη εικόνα στο μέλι. Η κρυστάλλωση επίσης το κάνει δύσχρηστο. Το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χάνει τις ιδιότητές του. Με την κρυστάλλωση όμως δημιουργείται μια άνιση κατανομή της υγρασίας με αποτέλεσμα το μη κρυσταλλωμένο μέλι να έχει περισσότερη υγρασία (πάνω από 20-21%) και να οδηγεί σε έναρξη των ζυμώσεων.^[2]
Έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες για την πρόβλεψη του χρόνου έναρξης της κρυστάλλωσης. Πιο ικανοποιητική θεωρείται ο λόγος γλυκόζης/νερού. Συνήθως τα ανθόμελα κρυσταλλώνουν σε μερικές εβδομάδες, το πευκόμελο σε μερικούς μήνες ενώ υπάρχουν και αρκετά είδη, όπως το μέλι της ακακίας, που χρειάζεται χρόνια για να κρυσταλλώσει. Στην Ελλάδα ο καταναλωτής προτιμά το ρευστό μέλι.
Για την προσωρινή αποφυγή κρυσταλλοποίησης χρησιμοποιούνται διάφοροι μέθοδοι όπως η λεπτοκρυσταλλοποίηση. Οι περισσότερες μέθοδοι ενδείκνυνται για πολύ μεγάλες ποσότητες καθώς χρειάζονται ακριβά μηχανήματα και χρησιμοποιούνται μόνο από εταιρείες. Άλλη μέθοδος είναι η ανάμιξη διαφόρων ειδών μελιού που κρυσταλλώνει γρήγορα με είδη που αργούν να κρυσταλλώσουν.

Ελληνικό μέλι Π.Ο.Π.

Το μοναδικό ελληνικό μέλι με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (Π.Ο.Π.) από το 1992 είναι το Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλια^[3] που παράγεται σε οριοθετημένη περιοχή του Μαινάλου Αρκαδίας, κυρίως στην περιοχή γύρω από την Αλωνίσταινα και τη Βυτίνα. Το σύμπλεγμα του όρους Μαίναλο κυριαρχείται από το δάσος της Κεφαλληνιακής ελάτης, ενώ υπάρχουν και διάφορα άλλα είδη τοπικής χλωρίδας. Το μέλι ελάτης "βανίλια" ανήκει στην κατηγορία των μελιών από μελιτώματα, προέρχεται δηλαδή από το χυμό που προσλαμβάνουν οι μέλισσες με την μεσολάβηση κάποιων εντόμων που παρασιτούν στα φυτά -στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για το παράσιτο physokermes hemicryphus που βρίσκεται στα έλατα. Το μέλι αυτό ξεχωρίζει για το κεχριμπαρένιο χρώμα του και για το γεγονός ότι δεν κρυσταλλώνει ποτέ, καθώς η περιεκτικότητά του σε σάκχαρα είναι μικρότερη απ' ό,τι σε άλλους τύπους μελιού.

ΓΥΡΗ

 ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΡΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓH

Η μέλισσα, η κοινωνία της, αυτός ο τόσο σοφά οργανωμένος κόσμος που με τα τόσα γλυκά και ωφέλιμα προϊόντα του, δημιουργεί τόσα ερωτηματικά, όσοι είναι και οι κάτοικοι της κυψέλης.

Η γύρη είναι ένα από τα πιο πολύτιμα προϊόντα της μέλισσας, ίσως το δεύτερο στη σειρά μετά το βασιλικό πολτό.

Από μελισσοκομικής πλευράς προκύπτει η ανάγκη για συγκομιδή της γύρης για δύο βασικά λόγους. Ο ένας είναι για να καλύψει ο μελισσοκόμος τις ανάγκες των μελισσιών την περίοδο που υπάρχει έλλειψη στην έξω βοσκή και ο άλλος για την αξιοποίηση της γύρης από τον άνθρωπο αφού είναι γνωστή και αποδεδειγμένη η θρεπτική και θεραπευτική της αξία, προσφέροντας ταυτόχρονα πρόσθετο εισόδημα στο μελισσοκόμο.

Το φυλλάδιο αυτό, που ετοιμάστηκε στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος του Τμήματος Γεωργίας, στοχεύει στην ενημέρωση των μελισσοκόμων σχετικά με τη χρησιμότητα της γύρης στις μέλισσες και στους καταναλωτές, έτσι ώστε να μπορέσουν να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο το πολύτιμο αυτό προϊόν των μελισσών που λέγεται γύρη.

Τι είναι η γύρη

Η γύρη έχει φυτική προέλευση και βρίσκεται στα άνθη των φυτών. Αποτελεί το αρσενικό στοιχείο του άνθους και είναι το μέσον με το οποίο το αρσενικό γενετικό υλικό των φυτών μεταφέρεται από τα αρσενικά (στήμονες) στα θηλυκά (ύπερος) πολλαπλασιαστικά όργανα των φυτών για να γίνει η γονιμοποίηση και να δέσει ο καρπός.

Η γύρη βρίσκεται στους ανθήρες στην άκρη των στημόνων, υπό μορφή σκόνης, σε διάφορα χρώματα και σχήματα ανάλογα με το είδος του φυτού. Είναι μια λεπτή σκόνη, μια ατέλειωτη ποσότητα μικρών κόκκων με παράξενα καλλιτεχνικά σχήματα που πολλές φορές μοιάζουν με σεληνιακό τοπίο. Οι γεύσεις της γύρης είναι διάφορες, στις πιο πολλές περιπτώσεις είναι πικρή και λίγο άγευστη. Μερικές φορές όμως, ανάλογα από τα φυτά απ’ όπου προέρχεται, είναι γλυκιά και γευσάτη.

Στον τόπο μας τα πιο πλούσια φυτά σε παραγωγή γύρης είναι η Ξυσταρκά (λεούδκια), το Ρούδι, η Κονυζιά, το Μαζί, η Αντρουκλιά (Κουμαριά), η Λατζιά και πολλά άλλα εποχικά, όπως η Λαψάνα, το Ξινούδι και οι Λαλέδες.

Συγκομιδή και αποθήκευση της γύρης

Οι μέλισσες συλλέγουν τη γύρη από τα άνθη για να τη μεταφέρουν στη φωλιά τους και να τη χρησιμοποιήσουν ως βασικό είδος διατροφής. Αυτή που τους περισσεύει αποθηκεύεται για να χρησιμοποιηθεί αργότερα. Η γύρη αποτελεί βασικό στοιχείο της διατροφής των μελισσών και του γόνου τους, ειδικά στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης των προνύμφων. Επίσης, η γύρη αποτελεί την αποκλειστική πρωτεϊνική τροφή των ενήλικων μελισσών γιατί σ’ αυτή περιέχονται πρωτεΐνες, λίπη, ανόργανα και άλλα συστατικά που θεωρούνται αναγκαία για την ανάπτυξη, διατήρηση και λειτουργία του οργανισμού τους, σε αντίθεση με το μέλι που είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και χρησιμεύει σαν πηγή ενέργειας.

Πίνακας 1: Σύνθεση της γύρης Πρωτεΐνες	22% περίπου
Υδατάνθρακες	30% »
Λίπη	5% »
Μεταλλικά στοιχεία	3% »
Νερό	11% »
΄Αλλα στοιχεία (άγνωστα)	29% »

Για τη συλλογή της γύρης οι μέλισσες χρησιμοποιούν το τρίχωμα του σώματος τους. Κινούνται γρήγορα πάνω στο λουλούδι και με τη βοήθεια των πίσω ποδιών μαζεύουν τη γύρη, τη βρέχουν με λίγο νέκταρ που βρίσκεται στα λουλούδια και την πλάθουν σε μικρά μπαλάκια για να τη μεταφέρουν στη φωλιά τους, αφού προηγουμένως την τοποθετήσουν πάνω στα άγκιστρα των πίσω ποδιών τους.

Η ποσότητα της γύρης που μαζεύεται από τις μέλισσες είναι μεγάλη. Ένα κανονικό σμήνος μελισσών κάθε χρόνο μπορεί να μαζέψει περίπου 25-30 κιλά γύρη. Η ημερήσια συγκομιδή ενός κανονικού σμήνους σε περίοδο πλούσιας ανθοφορίας είναι δυνατό να φτάσει τα 300 γραμμάρια. Κάποιες ποσότητες χρησιμοποιούνται άμεσα για τη διατροφή του γόνου και των μελισσών και κάποιες άλλες αποθηκεύονται στην κηρήθρα σε κελιά που γεμίζουν μέχρι τη μέση. Το υπόλοιπο του κελιού το γεμίζουν με μέλι για να χρησιμοποιηθούν τόσο το μέλι όσο και η γύρη αργότερα.

Μάζεμα γύρης από το μελισσοκόμο

Οι μέλισσες στον τόπο μας συλλέγουν την περισσότερη γύρη κατά τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο, Μάιο ακόμη και τον Ιούνιο. Μεγαλύτερη απόδοση συγκομιδής γύρης επιτυγχάνεται κατά τις μεσημβρινές ώρες. Το μάζεμα της γύρης γίνεται με τη βοήθεια ειδικού συλλεκτικού μηχανισμού (γυρεοπαγίδα) που τοποθετείται στην είσοδο της κυψέλης. Οι μέλισσες μπορούν να περάσουν από το άνοιγμα της παγίδας χωρίς όμως να μπορεί να περάσει και το φορτίο τους δηλαδή η γύρη. Έτσι η γύρη πέφτει κάτω σε ειδικό χώρο της παγίδας και μαζεύεται από το μελισσοκόμο κάθε απόγευμα. Η γύρη πρέπει να μαζεύεται από το μελισσοκόμο κάθε μέρα και αφού γίνει ο καθαρισμός από τυχόν ξένα σώματα να αποθηκεύεται.

Διατήρηση και φύλαξη της γύρης

Υπάρχουν δύο τρόποι διατήρησης της γύρης. Ο πιο απλός είναι η τοποθέτηση της αμέσως μετά τη συλλογή και τον καθαρισμό στον καταψύκτη όπου με την κατάψυξη έχουμε σταθερή και σίγουρη διατήρηση. Άλλος τρόπος διατήρησης της γύρης είναι η αποξήρανση της. Η φρέσκια γύρη περιέχει αρκετή υγρασία, έχει πρωτεΐνες και σάκχαρα πράγμα που βοηθά την ανάπτυξη μυκήτων (μούχλας). Η αποξήρανση της γύρης πρέπει να γίνει μετά τον καθαρισμό και σε θερμοκρασίες που να κυμαίνονται μεταξύ 20° – 25° Κελσίου. Κατά την περίοδο της αποξήρανσης, εάν δεν υπάρχει ο ειδικός θάλαμος, η γύρη σκεπάζεται από φύλλα χάρτου για να μη σκονίζεται. Η αποξήρανση δεν γίνεται ποτέ στον ήλιο. Επίσης, κατά την περίοδο της αποξήρανσης λαμβάνονται μέτρα κατά των μυρμηγκιών γιατί προτιμούν πολύ τη γύρη και της κάμνουν μεγάλη ζημιά.

Η αποξηραμένη γύρη αποθηκεύεται σε βάζα ή σάκους πλαστικούς και φυλάγεται σε χώρο με χαμηλή θερμοκρασία 4° Κελσίου. Βέβαια η φρέσκια γύρη διατηρεί πιο ψηλή τη βιολογική της αξία και τα ωφέλιμα συστατικά.

Χημική σύνθεση της γύρης

Οι πολύτιμες θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες της γύρης, τόσο για τις μέλισσες όσο και τον άνθρωπο, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο είδος των φυτών από τα οποία προέρχεται. Η γύρη των αρωματικών φυτών θεωρείται ότι έχει τις πιο πολλές θρεπτικές και θεραπευτικές ιδιότητες, σε σύγκριση με τα κωνοφόρα των οποίων η γύρη δεν προτιμάται σχεδόν καθόλου από τις μέλισσες.

Πίνακας 2: Βιταμίνες, μεταλλικά στοιχεία και αμινοξέα στη γύρη Βιταμίνες	Μεταλλικά στοιχεία	Αμινοξέα
Ομάδας Β: Θιαμίνη,	Κάλιο	Αργινίνη
Ριβοφλαβίνη,	Φωσφόρος	Ιστιδίνη
Παντοθενικό οξύ,	Ασβέστιο	Λευκίνη
Πυριδοξίνη,	Μαγνήσιο	Λισίνη
Φολικό Οξύ,	Σίδηρος	Μεθιονίνη
Βιοτίνη,	Χαλκός	Φενιλαλανίνη
Βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ)	Ψευδάργυρος	Θρεονίνη
Βιταμίνη Ε	Μαγγάνιο	Τρυπτοφάνη
Βαλίνη
Γλουταμινικό οξύ

BIOCRETANLIFE

ΠΟΙΗΜΑ ΣΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Σαν την υγειά σου έχασες και θες να την κερδίσεις

μόνο με βότανα της γης θα την ξαναποχτήσεις.

Φύλλα κιτροπορτοκαλιάς κι άρωμα από λεμόνι

ανεραντζά, μανταρινιά, ξαρρωστικό κυδώνι.

Μάζωξε απ’ τσι ποταμούς τσ΄ ακονιζάς τ΄ αχνάρια

βάτο και τσάι του βουνού και τσ΄ αμπιστιάς κλωνάρια

Μάζωξε έρωντα πολύ απ΄ τα βουνά της Κρήτης

και σφάκα την πικραδερή, δάφνες μυρτιές να βρίσκεις

θύμο, κισσό κι αγκαραθιά και αγκαθοστοιβίδα

τη μυρουδιά βασιλικού φασκομηλιά και θρίμπα

μέντα και δεντρολίβανο όπου μοσκομυρίζει

το λένε και αρισμαρί, που την υγειά χαρίζει.

Πάρε τα γιασεμόφυλλα τη ροδαρά με τ΄ άνθη

γαρεφαλόβιολες πολλές και γαρυφάλου άνθη

απήγανο και βάρσαμο της γης το χαμομήλι

τη μυριστή αμπερόρριζα που δένουν στο μαντίλι.

Πάρε το κοκκινόχορτο, βάλε και κουτσουνάδα

που φτιάχνουν κοκκινόλαδο, στου ήλιου την πυράδα.

Φύλλα συκιάς κι αμυγδαλιάς και φύλλα μαντζουράνας

φλισκούνι που μοσκοβολά σαν κόρφος κάθε μάνας

Το μαϊντανό, το σέλινο και την αντωναΐδα

τ΄ αγούδουρα τ΄ αγλακιτού τον κλάδο και τα φύλλα

Όλα ετούτα βράσε τα γέμισε μια σκάφη

και διώξε απ΄ το κορμάκι σου τσι πόνους και τα πάθη».